Trong hơn 1 tháng vừa qua, người dân có lẽ đã bị “bội thực” thông tin liên quan đến bệnh sởi. Mở báo ra là thấy sởi, bật tivi và internet lên cũng chỉ thấy sởi. Bên cạnh một số thông tin có ích là nhiều thông tin, bài viết là mang tính chỉ trích hoặc đổ lỗi qua lại.
Có người trong ngành y trách người dân là dân trí thấp, không chịu đi tiêm phòng, các phương tiện truyền thông thổi phồng những ca tai biến khiến người dân sợ hãi, hay việc một số nhân vật có chút tăm tiếng cố tình xoi mói, bới móc. Ngược lại, người dân và một số phương tiện truyền thông trách Bộ Y tế và người đứng đầu ngành là bưng bít thông tin, giấu dịch sởi, chạy theo bệnh thành tích, vô cảm…
Khoan hãy nói về việc ai đúng ai sai. Vào lúc này, có lẽ tất cả mọi người sẽ có cùng một mong muốn đó là dịch sởi sẽ được khống chế và đẩy lùi. Tuy nhiên ngay kể cả khi dịch sở được dập tắt, Bộ Y tế mà cụ thể là Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến vẫn còn rất nhiều việc phải làm.
Việc đầu tiên và quan trọng nhất đó là khôi phục lòng tin của người dân đối với ngành y tế. Không thể phủ nhận ngành y tế đã có những đóng góp quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe người dân nhưng nếu đánh giá một cách khách quan, dịch sởi và cách xử lý của Bộ Y tế trong sự việc lần này giống như một “giọt nước làm tràn ly”. Vì đã từ lâu, lòng tin của người dân vào ngành này đã bị suy giảm nhiều.
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới “khủng hoảng” lòng tin đối với ngành y tế nhưng 2 nguyên nhân cơ bản đó là sự đi xuống về chất lượng dịch vụ y tế và vấn đề y đức.
Hãy nhìn lại một số vụ việc tiêu cực gây bức xúc trong thời gian vừa qua như vụ ăn bớt vắc-xin tại Trung tâm Y tế dự phòng, nhân bản kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện Đa khoa Hoài Đức, điều dưỡng làm ngã trẻ sơ sinh, các vụ khiếu kiện kéo dài tại Bệnh viện Mắt, Trung tâm da liễu Hà Đông, vụ bác sĩ làm chết người rồi vứt xác phi tang tại Thẩm mỹ viện Cát Tường…
Ngoài ra là tình trạng quá tải bệnh nhân tại một số khoa, phòng của bệnh viện tuyến thành phố, tinh thần thái độ, ý thức giao tiếp của một số cán bộ y tế chưa tốt, các chính sách thu viện phí… đã làm lòng tin vào ngành y tế ngày càng mai một.
Trong vài ngày gần đây lác đác đã có một số bài báo ca ngợi Bộ Y tế về những nỗ lực ngăn chặn dịch sởi. Việc tuyên truyền những nỗ lực đó hoàn toàn đúng. Tuy nhiên truyền thông sẽ không thể làm người dân hoàn toàn tin tưởng vào một ngành, một cá nhân nếu bản chất ngành đó hoặc cá nhân đó về cơ bản là “khó có thể đặt lòng tin”. Vai trò của truyền thông trong trường hợp này thực chất là tạo môi trường để nuôi dưỡng niềm tin mà thôi.
Để có thể thay đổi quan điểm của người dân, khôi phục niềm tin, cá nhân tôi tin rằng cần tập trung vào 5 yếu tố quan trọng. Đó là tính trung thực, tính minh bạch, tính hiệu quả (đặc biệt trong việc nâng cao chất lượng và dịch vụ y tế), tinh thần trách nhiệm, và các chính sách gần với cuộc sống và hợp lòng dân. Việc đầu tiên là biến khẩu hiệu “Vì sự hài lòng của bệnh nhân” trong các bệnh viện trở thành hiện thực.
Nghe có vẻ đơn giản và trên thực tế đúng là nói bao giờ cũng dễ hơn làm.
Là người đứng mũi chịu sào, sự thật là Bộ trưởng Y tế cũng không có nhiều sự lựa chọn. Người Việt vẫn có câu “Mất lòng tin là mất tất cả”. Mặc dù cũng đã muộn nhưng tôi tin Bộ trưởng Y tế vẫn còn thời gian để ngăn “bệnh mất lòng tin” biến chứng và phát triển thành dịch!
(Bài được đăng trên Báo Điện tử Sống Khỏe Online)
